Dava Şartı Arabuluculuk

Dava Şartı Arabuluculuk

Arabuluculuk, aralarında uyuşmazlık olan tarafları, konuşmak ve müzakerelerde bulunmak amacıyla bir araya getiren, birbirlerini anlamalarını ve bu suretle kendi çözümlerini kendilerinin üretmelerini sağlamak için aralarındaki iletişimi kolaylaştıran, bağımsız, tarafsız ve objektif bir konumda bulunan üçüncü kişinin katkısı yahut katılımıyla yürütülen gönüllü bir süreçtir.

Arabuluculuk sürecinde gönüllülük esas olmakla birlikte yasal düzenlemelerle bazı uyuşmazlık türlerinde dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvuru zorunlu hale getirilmiştir.

  • İş Hukuku Kapsamındaki Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk

İşçi işveren uyuşmazlıklarında 7036 sayılı Kanun’un 3. Maddesi uyarınca, 01.01.2018 tarihi itibariye dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvuru zorunlu hale gelmiştir. Yapılan yasal düzenlemeye göre “ Kanuna, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davaları hakkında birinci fıkra hükmü uygulanmaz.”  hükmünü içermektedir.

İşçi veya işveren uyuşmazlıklarında (istisna tutulan konular hariç) dava yoluna başvurmadan önce arabulucuya başvurmak zorunlu olduğundan arabulucuya başvurmadan iş mahkemesinde açılan iş davaları “dava şartı yokluğu” nedeniyle usulden reddedilmektedir.

  • Ticari Davalarda Dava Şartı Arabuluculuk

Türk Ticaret Kanunu’nun 5/A maddesindeki düzenlemeyle birlikte 01.01.2019 tarihinden itibaren ticari davalarda dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvuru zorunlu hale gelmiştir. Yapılan yasal düzenlemeye göre “Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.”

Ticari davalar ile diğer özel kanunlarda yer alan ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı haline geldiğinden bu konularda arabuluculuk yoluna başvurmadan asliye ticaret mahkemesinde dava açılması halinde açılan dava “dava şartı yokluğundan” reddedilecektir.

  • Tüketici Davalarında Dava Şartı Arabuluculuk

7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanuna 73/A maddesi olarak eklenen hüküm ile 28.07.2020 tarihinden itibaren tüketici mahkemelerinde açılacak olan tüketici uyuşmazlıklarına ilişkin davalarda arabuluculuğu dava şartı haline getirilmiştir.

Tüketici hakem heyetinin görevi kapsamında kalan uyuşmazlıklar ve yasada düzenlenen istisnalar haricinde tüketici mahkemesinde açılacak davalarda dava açmadan önce arabuluculuk yoluna gitmek zorunludur, arabulucuya başvurmadan açılan davalar “dava şartı yokluğundan” reddedilecektir.

  • Diğer Tür Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk

7445 sayılı yasanın 37. maddesi ile 6325 Sayılı yasaya eklenen 18/B maddesinde düzenlenen dava şartı arabuluculuk hükmüne göre;

a) Kiralanan taşınmazların 2004 sayılı Kanuna göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler hariç olmak üzere, kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar,

b) Taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar,

c) 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunundan kaynaklanan uyuşmazlıklar,

d) Komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklarda dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.

Arabuluculuk